Forum Polskich Inicjatyw Lokalnych Brześcia i Obwodu Brzeskiego w latach 2012 – 2014 zorganizowało szereg działań skierowanych ku czci Romualda Traugutta i powstańców styczniowych z okazji 150. Rocznicy Powstania Styczniowego.
Jeszcze wiosną 2012 roku doszło do spotkania Polaków z Brześcia i Prużany z ks. Janem Wasilewskim, miejscowym proboszczem, który pokazał, w jakim stanie znajduje się miejsce, związane z imieniem dyktatora Powstania Styczniowego Romualda Traugutta. Tutaj, na Ziemi Kamienieckiej w Szostakowie 16 stycznia 1826 roku w dzierżawionym przez ojca Romualda dworku przyszedł na świat przyszły bohater narodowy Polski i Białorusi.
Postanowiono było po tej rozmowie nie tylko wyczyścić teren od krzaków, chwastów, ale przygotować to miejsce pod Plac Romualda Traugutta, który zdecydowano wybrukować kamieniem, obficie pokrywającym pobliskie pola. Postanowiono również zwrócić uwagę społeczeństwa białoruskiego na historiię Powstania Styczniowego oraz jego bohaterów, jako wspólnego dziedzictwa kulturowego w celu zachęcenia do opieki nad tym ważnym zabytkiem historycznym.
Pierwsze grupy wolontariuszy wyruszyły z Brześcia już wiosną 2012 roku. Wtedy obok głazu z tablicą pamiątkową z roku 2013 zostały posadzone ozdobne krzewy, a młodzież usłyszała ciekawe opowiadanie o Traugucie, o Powstaniu Styczniowym i o zbliżającej się 150. Rocznice Powstania Styczniowego oraz o tym, że 5 dnia w każdym miesiącu ks. Jan Wasilewski modli się wraz z wiernymi podczas Mszy Św. o beatyfikację osoby Romualda Traugutta jako symbolu poświęcenia i męczęństwa dla Ojczyżny.
Dzięki pomocy Konsulata Generalnego RP w Brześciu oraz przychylności gospodyni terenu Heleny Niesteruk wolontariusze uporządkowali teren oraz nasypali żwir na placu, wyczyścili główne ścieżki w niegdyś pięknym parku i zaczęli badać historię Powstania Styczniowego. Owocem tych badań został wydany w roku 2013 Folder informacyjny „Szlakiem Romualda Traugutta i Powstania Styczniowego po Polesiu 1863 – 1864”, w którym umieszczona została mapa upamiętnionych i nieupamiętnionych miejsc, związanych z powstaniem styczniowym oraz krótkie opisy bitew i potyczek odbytych na naszej ziemi autorstwa S. Zielińskiego, a także bibliografia trauguttowska.W styczniu 2013 r. w Polskiej Szkole Społecznej Im. I. Domeyki odbył się Konkurs wiedzy o Romualdzie Traugucie i Powstaniu Styczniowym, a także rajd po miejscach Powstania Styczniowego wspólnie zorganizowany z KG RP w Brześciu. Dalszym krokiem było wyrobienie dwóch tablic: pamiątkowej, z okazji rocznicy powstania, umieszczonej w kościele pw. Św. Trójcy w Kamieńcu w styczniu 2013 r., a także informacyjnej, która w językach polskim i białoruskim przybliża postać R. Traugutta wszystkim, odwiedzającym Plac R. Traugutta w Szostakowie i umieszczona została na Placu.
Dalsze działania ku chwale powstańcom styczniowym i R. Traugutta polegały na wyrobieniu krzyży iodnowieniu je na grobach powstańców na Polesiu. Pierwszy memorialny 6,5-metrowy krzyż został postawiony w Szostakowie na Placu R. Traugutta w październiku 2013 r., drugi krzyż postawiono we wsi Bokinicze rej. pińskiego na zbiorowej mogile powstańców na byłym cmentarzu dworskim obok cmentarza wiejskiego, trzeci – w miejscowości Woronie, rej. stolińskiego na zbiorowej mogile powstańców styczniowych, gdzie kiedyś stał dworek polski. Również odnowiona została tablica nagrobkowa na pomniku powstańca styczniowego i sybiraka Antoniego Szołomickiego, który spoczywa na starym cmentarzu wsi Brodcze w rej.pińskim.
Do brukowania Placu R. Traugutta doszło w dniu 15 marca 2014 r., kiedy harcerze DH im. R. Snarskiego, rodzice, wolontariusze Forum Polskich Inicjatyw Llokalnych Brześcia i Obwodu Brzeskiego licznie przybyli do Szostakowa. Mimo niesprzyjających warunków pogodowych plac został wybrukowany na połowę. Następna ekipa harcerzy pracowała w dniu 21 czerwca, uczestniczyli w tych działaniach i członkowie instytucji kulturalnej „Dziedzicz” z Brześcia, także pracy trwały podczas obozu zuchowego 12 lipca, kiedy dzieci oraz rodzice ułożyli kolejny pas kamieni.
Apel ku czci Romualda Traugutta
5 sierpnia 2014 roku w Szostakowie rej. kamienieckiego odbył się Apel ku czci Romualda Traugutta w 150. Rocznicę Jego Śmierci. Odprawiono Mszę Świętą za duszę bohatera narodowego, Msza była celebrowana przez ks. Andrzeja Borodzicza. Poświęcony został krzyż wzniesiony ku pamięci naszego rodaka oraz tablica informacyjna w języku polskim i białoruskim. Obecni byli Konsul RP w Brześciu Robert Nowakowski, Cezary Nowogrodzki – animator kultury z Białej Podlaskiej, Ryszard Boś – członek zarządu Fundacji Kościuszkowskiej z Warszawy, przedstawiciele miejscowej władzy rej. kamienieckiego na Białorusi: Mikołaj Budziłowicz – prezes miejscowej Rady Wiejskiej, Mikołaj Gromik – kierownik wydziału ideologii i kultury kamienieckiego komitetu wykonawczego, prezes Fundacji Kościuszkowskiej z Brześcia Leonid Niesterczuk, krajoznawca Mikołaj Własiuk, Dyrektor PSS im. I. Domeyki w Brześciu Alina Jaroszewicz, harcerze DH im. R. Snarskiego w Brześciu, harcerze DH im. R. Traugutta w Grodnie, przedstawiciele UTW „Uścisk Dłoni” w Brześciu, koordynatorki Forum Polskich Inicjatyw Lokalnych Brześcia i Obwodu Brzeskiego Halina Mickiewicz oraz Janina Prudnikowa.
Wszyscy zjednoczyli się w modlitwie za duszę R. Traugutta podczas Mszy Świętej, po zakończeniu której odśpiewano ROTĘ. Następnie delegacja udała się do domu Adama oraz Haliny Mickiewiczów w pobliskich Peliszczach na piknik harcerski, gdzie podczas wspólnej integracji planowano nowe działania ku godnemu upamiętnieniu naszego bohatera narodowego.
Działania te oraz sama atmosfera rocznicowa przyczyniły się do ocalenia wspólnego dziedzictwa kulturowego, popularyzacji historii Powstania Styczniowego i osoby Romualda Traugutta, również posprzyjały integracji z miejscowym środowiskiem.
Hanna PANISZEWA
Powiązane artykuły:
