Pojęcie Kresów jest wieloznaczne. Dla jednych jest to kraj lat dziecinnych. Dla innych to dawno utracony raj wspominany z nostalgią i tęsknotą. Jest to też rzeczywistość przypominająca dni chwały i potęgi, ale także klęski i męczeństwa. Jest to pogranicze kulturowe, ziemia cudownych krajobrazów i wzniosłych świątyń. Jest to wreszcie miejsce, gdzie przemawia do nas sama […]
Kolejnym punktem „Wycieczek” stało się Mołodeczno, duże miasto w obwodzie mińskim, w okresie zaś międzywojennym prowincjonalne miasteczko na Kresach II Rzeczypospolitej. 4 lipca 1919 roku, w okresie walk polsko-bolszewickich, Mołodeczno zostało zdobyte przez Wojsko Polskie, którym dowodził generał Stanisław Szeptycki. Kiedy nastąpiła kontrofensywa Armii Czerwonej, miasto ponownie znalazło się pod okupacją radziecką. Dopiero traktat ryski […]
Dawna rezydencja książąt Radziwiłłów spotkała mnie nietypowym w grudniu, lecz dosyć już zwykłym w ostatnich latach dotkliwym deszczem utrudniającym zwiedzanie miasta nielicznym turystom. Nieśwież nigdy nie miał połączenia kolejowego, tak że trafić tam nie mając samochodu można na dwa sposoby. Pierwszy to podróż autobusem z oddalonych o 42 km Baranowicz. Wybrałem ten wariant ze względu […]
Leżące na szlaku z Baranowicz do Nieświeża miasteczko Snów w międzywojniu nie zyskało sławy podobnej do Rakowa. Położone blisko granicy polsko-sowieckiej wcale nie było centrum kryminalnym, ani też rajem dla przemytników. Zasługuje jednak na uwagę ze względu na swoje ciekawe dzieje i zabytki. Pierwszymi, znanymi z dokumentów, właścicielami tej miejscowości byli Radziwiłłowie. Potem Snów przeszedł […]
Los Jana Gadomskiego jest podobny do wielu innych losów funkcjonariuszy Policji Państwowej pełniących służbę na Kresach II Rzeczypospolitej. Urodził się 29 sierpnia 1896 r. w Kleszewie. Jako żołnierz Wojska Polskiego brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po demobilizacji wstąpił do policji. Na stanowisku posterunkowego służył w Nieświeżu, Sołtanowszczyźnie oraz Hrycewiczach. Zaginął bez wieści we wrześniu 1939 […]
Minęło już tyle lat po tragedii, a nawet dziś ciężko sobie wyobrazić, co odczuwali ludzie, których zgromadzono 13 lipca 1942 roku na prawosławnym cmentarzu w Baranowiczach. Na rozkaz niemieckiego oficera esesmani wraz z ukraińskimi policjantami oddawali salwy do bezbronnych więzniów. W trakcie okropnej zbrodni zabito co najmniej czterysta Polaków, wśród nich 17 księży, wielu oficerów […]
We wrześniu 1939 roku jednostki Policji Państwowej liczyły około 33 tysięcy funkcjonariuszy. Dziś trudno określić bilans strat PP podczas kampanii wrześniowej oraz w latach okupacji sowieckiej i nemieckiej, bowiem struktury siłowe dwóch państw totalitarnych starały się ukryć ślady swych zbrodni. Wiadomo, że na obszarze II Rzeczypospolitej okupowanym przez ZSRR funkcjonariusze policji byli masowo aresztowani bezpośrednio […]
Pogranicze polsko-sowieckie w pierwszych latach po I wojnie światowej to był prawdziwy przemytniczy raj. Tu pojawiały się towary z Wilna, Warszawy, Wiednia i Berlina, a sprawna podziemna dystrybucja rozsyłała je po kraju. Grasowały tu zbrojne bandy, dopiero spokój przywrócił elitarny Korpus Ochrony Pogranicza. Tutaj „pracował” w światku przestępczym Sergiusz Piasecki. Kontynuując zwiedzanie dawnego polsko-sowieckiego pogranicza, […]
W okresie międzywojennym garnizon miasta Baranowicze stanowiły kilka jednostek. Wobec elitarnych 26. Pułku Ułanów oraz 9. Dywizjonu Artylerii Konnej, a nawet 20. Pułku Artylerii Polowej, 78. „Słucki” Pułk Piechoty wydaje się najbardziej mało znanym i skromnym. Mimo tego,”strzelcy słuccy” dokonali szereg bohaterskich czynów podczas wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej, a również odegrali znaczącą rolę w […]
Jeszcze nie tak dawno dwór w Czombrowie był jednym z najgłówniejszych obiektów turystycznych położonych na tak zwanym „Szlaku Mickiewiczowskim” łączącym Baranowicze z Nowogródkiem. Fakt, iż pod koniec XVIII wieku w Czombrowie znajdującym się nieopodal jeziora Świteź pracował Mateusz Majewski, dziadek Mickiewicza po kądzieli, a także jego córka Barbara, przyszła matka poety, która była tam panną […]
Zagadkowa Rzeźba w Twierdzy Brzeskiej
Jedną z najbardziej tajemniczych rzeźb, która się zachowała do naszych dni na terytorium Twierdzy Brzeskiej, jest na pół zniszczona żelbetonowa kompozycja rzeźbiarska na Umocnieniu Kobryńskim w skwerze przy skrzyżowaniu. Są podstawy przypuszczać, że kompozycja była Dalej
Polesie w obiektywie Konrada Brandela
Poleskie koleje - państwowe koleje zbudowane w latach 1882-1907 przebiegały przez Wileńską, Grodzieńską, Witebską, Mińską, Wołyńską, Mohylewską, Czernigowską oraz Orłowską gubernię. Poleskie koleje łączyły Polesie z regionem Bałtyckim, Północno-Zachodnim oraz z Centralnym Okręgiem Przemysłowym. Miały strategiczne Dalej
Artur Bartels – zapomniany piewca Polesia
Artur Bartels – dziewiętnastowieczny polski satyryk, pieśniarz i rysownik. Wszędzie, gdzie mieszkał, był duszą towarzystwa miejscowych intelektualistów i ludzi sztuki. Będąc jeszcze dzieckiem oddawał się z upodobaniem poezji, muzyce i malarstwu. Jednak w żadnej z Dalej
Księdza prałata Zdzisława Peszkowskiego poznałam tuż po jego przyjeździe ze Stanów Zjednoczonych do Polski, kiedy został kapelanem Rodzin Katyńskich. Od utworzenia Gdańskiej Rodziny Katyńskiej w 1989 r. byłam jej prezesem, było więc wiele okazji do spotkań Dalej
Im bardziej poznaję twórczość Marii Rodziewiczówny, tym mniej jestem skłonna wierzyć krytykom literatury z czasów PLR-u, którzy uznali jej twórczość za literaturębrukową, mało ważną na tle epoki i wymieniali ją gdzieś w podręcznikach w przypisach Dalej
PAWŁOWSCY, KAMIEŃSCY, KASZUBOWIE… W POSZUKIWANIU KORZENI ELIZY ORZESZKOWEJ
Nie będzie przesadą stwierdzić, iż Eliza Orzeszkowa należy do grona najbardziej znanych w Grodnie osób. W mieście jest ulica nosząca imię pisarki, przy ulicy znajdują się dom muzeum i pomnik Orzeszkowej, na miejscowym cmentarzu pod Dalej
SZYDŁOWSZCZYZNA – OSADA, KTÓREJ JUŻ NIE MA
Drodzy Czytelnicy, pragniemy dziś opwiedzieć Państwu o jednej z wielu nieistniejących dziś osad na Polesiu – o Szydłowszczyźnie. Tak mało wiemy o niej i jej mieszkańcach. Udało się znaleźć skąpe informacje o jednej z rodzin, a także ważny dokument – świadectwo ratowania Dalej
Polesie oczami A.Dubrowskiego „Wielka woda”
Sto lat niepodległości Polski. Z czego możemy być dumni, a czego powinniśmy się wstydzić?”
To był temat niedzielnego wykładu znanego warszawskiego historyka i politologa w Polskiej Szkole Społecznej im.I.Domeyki w Brześciu. Wykładu wysłuchali tegoroczni maturzyści, kandydaci na studia historyczne w Polsce. Na spotkaniu byli także obecni: p.Rafał Stańczyk, wicekonsul RP Dalej
