Tak daleko i tak blisko, jest piękny, cudny kraj
Tam ważki lecą nisko i tam jest żabi raj.
Tu bocian ma swe gniazdo, słowika słychać śpiew
Nad Piną i Prypecią zobaczyć możesz mew.
Po wiośnie rozlewiska zamienią pola w staw
I tu nabierzesz życia wśród poleskich traw.
Ten kraj – nasze Polesie, to Boży dziwny dar
Serdeczni tu są ludzie i nasz Polesia czar.
Stolica Polesia, perełka Polesia, kolebka dziwnej poleskiej mowy te wszystkie określenia dotyczą miasta położonego na lewym brzegu Piny – Pińska. Właśnie od nazwy rzeki Piny pochodzi jego nazwa. Pierwszą wzmiankę o Pińsku można znaleźć w ruskim latopisie „Powieść minionych lat” mnicha kijowskiego Nestora pod datą 1097 roku. W wiekach XII – XIII miasto było stolicą księstwa pińskiego. Od 1320 roku zostało włączone przez Giedymina do Wielkiego Księstwa Litewskiego i istniało przez ponad 200 lat jako lenno. Przed II wojną światową miał 36 tysięcy mieszkańców, którymi byli Polacy, Białorusini, Ukraińcy i większość stanowili Żydzi. Na ulicach i domach miasta można było usłyszeć mowę polską, hebrajską a przeważnie poleską (mieszankę polskiej, białoruskiej, ukraińskiej i innych).
W roku 1793 w Pińsku powstaje szkoła z sześcioma uczniami a w roku 1834 szkoła zostaje przekwalifikowana jako gimnazjum. Statut Gimnazjum otrzymuje w roku 1864 ale w roku 1872 znów przekwalifikowana w 6 letnią szkołę z dodatkowym 7 rokiem. W szkole są lekcje z religii, języka polskiego, łaciny, matematyki, historii , filozofii i inne. Pod koniec lat dwudziestych XX stulecia w związku z trudnym położeniem finansowym patronat nad szkołą obejmuje Polska Macierz Szkolna, która została założona na terenie Pińska . Jej pierwszym Prezesem był Roman Skirmunt. Polska Macierz prowadziła w Pińsku dwie szkoły: Szkoła Rzemiosła i Żeńska Szkoła Zawodowa. Oprócz wymienionych szkół są pięć polskich Szkół Podstawowych i siedem Podstawowych Szkół Żydowskich, gdzie jest wykładany język polski jako przedmiot. Niestety, z rozpoczęciem II Wojny Światowej PMS skończyła swoją działalność w roku 1939.
Miasto Pińsk liczy obecnie ponad 130 000 mieszkańców. Według ostatniego spisu ludności przeprowadzonego w 2009 roku do narodowości polskiej zaliczyło siebie 687* osób ,chociaż nie oficjalne do polskiego pochodzenia przyznaje się liczba mieszkańców o wiele większa. Porównując do roku 1999 do narodowości polskiej przyznało się dwa razy więcej. Polacy polskiego pochodzenia, niestety, zapominają o swoich korzeniach. W ciągu siedemdziesięciu lat propaganda sowiecka dokonała swego celu. Ludzie chcąc pracować i mieć zapewnioną przyszłość zgadzały się na proponowane warunki, bo jeszcze w pamięci zostali wywózki Polaków na Syberię. W miastach zostały zamknięte polskie szkoły. Polski język „żył” tylko w rodzinach polskich, kościele. Brak możliwości nauki języka polskiego i polskiej kultury spowodował zanikanie tradycji i obyczajów polskich wśród ludności. „Polska” żyła tylko w tych rodzinach, w których jeszcze mówiono po polsku dzięki starszym osobom ( dziadkom).
W 2002 roku dzięki Wiktorowi Mostkowi i inicjatywnej grupie nauczycieli języka polskiego Ninie Byczkowskiej, Nadziei Chudziakowej, Helenie Jaruticz i Eugeniuszowi Korolowi oraz podtrzymania ze strony św. pamięci jego Ekscelencji Kardynała Kazimira Swiątka i znanego polskiego dziennikarza i literata św. pamięci Ryszarda Kapuścińskiego rozpoczęła a raczej odnowiła swoją prace Polska Macierz Szkolna oddział w m. Pińsk. Głównym celem oddziału było otwarcie Polskiej Szkoły Niedzielnej. W lutym 2002r. Szkoła przyjęła pierwszych chętnych do nauczania języka polskiego, a było ich 67 osób. Na dzień dzisiejszy liczby chętnych wzrosła. W roku 2012 oddział PMS i Polska Szkoła Niedzielna odznaczyła swoje 10 lecie oraz otrzymała imię patrona, swojego rodaka, Ryszarda Kapuścińskiego. Już od dziesięciu lat jest organizowany wśród młodzieży szkolnej konkurs recytatorski im. R. Kapuścińskiego „Prawa natury”.
Spotkania okolicznościowe, organizacja konkursów, pobyty edukacyjno-wypoczynkowe , nawiązanie kontaktów i współpracy z placówkami oświatowymi w Polsce i poza jej granicami mają ogromne znaczenie do poszerzania wiedzy o Polsce współczesnej.
Uczniowie Państwowych Szkół miasta Pińska i okolic chętnie biorą udział w lekcjach języka polskiego, historii, literatury, śpiewu oraz w życiu społecznym Polskiej Szkoły. Właśnie podczas nauki w szkole nawiązały się kontakty przyjacielskie, które trwają lata. I już pierwsze uczniowie przeprowadzają swych dzieci do pierwszej klasy Polskiej Szkoły. Absolwenci szkoły bardzo często odwiedzają i nie zapominają swych nauczycieli: pani Nadzieję Chudziakową, Ninę Byczkowską, Helenę Jaruticz, Olgę Pasiewicz, Łarysę Gorbunową, Waleriemu Sołogubowi. Ile wspaniałych wspomnień pozostało po wspólnych wyjazdach krajoznawczych, wypoczynkach letnich, kursach językowych. Ile kontaktów zostało nawiązanych z rówieśnikami w Polsce, Niemczech, Ukrainie. I to wszystko dzięki Polskiej Szkoły Niedzielnej im. R. Kapuścińskiego w Pińsku.
W swoim imieniu i w imieniu wszystkich uczniów i absolwentów szkoły dziękujmy Zjednoczeniom i Organizacjom Społecznym, osobom prywatnym którzy pomagają i opiekują się Polską Szkołą Niedzielną im. R. Kapuścińskiego w Pińsku.
Helena Jaruticz
Powiązane artykuły:
