Polski Uniwersytet Trzeciego Wieku «Uścisk dłoni» w Brześciu na Białorusi został założony w 2011 r. Jego celem – podobnie jak i wielu innych uniwersytetów, jest stymulowanie rozwoju osobowego oraz sprawności intelektualnej i fizycznej ludzi starszych poprzez edukację i aktywizację społeczną słuchaczy.
Ponieważ jesteśmy polskim UTW, to celem głównym naszej działalności jest też odrodzenie świadomości narodowej, propagowanie języka polskiego, odrodzenie i rozwój polskiej kultury w Brześciu.
Nasza placówka jest nastawiona na kształcenie nie tylko starszych osób polskiego pochodzenia, ale przyjmuje wszystkich, którzy chcą poszerzać swoją wiedzę na temat Polski. Obecnie na zajęcia uczęszcza 60 osób, dla których przygotowaliśmy bogatą ofertę edukacyjną. Spotkania są ułożone w blokach tematycznych, a realizowane w formie wykładów, warsztatów i sesji objazdowych.
Wielkim sukcesem polskiego UTW w Brześciu jest zorganizowanie trzech międzynarodowych konferencji naukowych w ciągu trzech lat:
1. «Józef Ignacy Kraszewski. Wielki nieznajomy» (czerwiec 2012);
2. «Bruno Szulc. Wielki artysta z małego Drohobycza» (październik 2012);
3. «Rola dziadków w rodzinie wielopokoleniowej» (listopad 2013).
W ramach naszego UTW działają koła zainteresowań: Klub Miłośników Polskiej Książki, Kółko Rękodzieła, Klub Filmu Polskiego i Chór. Od 3 lat odbywają się także lekcje języka polskiego i kultury polskiej. Na szczególną uwagę zasługuje cykl zajęć poświęconych życiu i twórczości Adama Mickiewicza, malarstwu Jana Matejki, dynastii Piastów i Jagiellonów oraz świętom i obyczajom polskim.
Między kwietniem a grudniem 2012 roku zorganizowaliśmy wielką ekspedycję badawczo-folklorystyczną wzdłuż granicy białorusko-polskiej. Po drodze spotykaliśmy starszych ludzi, którzy recytowali nam wiersze, śpiewali dawne pieśni oraz dzielili się wspomnieniami ze swojej młodości. W ten sposób chcieliśmy poznać historię naszego regionu. Wykonaliśmy wiele nagrań oraz zapisów dawnych tekstów pieśni ludowych. Planujemy kontynuację tego programu. Tym razem chcemy dokumentować na wideo pieśni polskie z różnych rejonów obwodu Brzeskiego.
Nasz polski UTW przygotowywał i uczestniczy również w akcjach pomocy charytatywnej. Były to wyjazdy do Domu Dziecka w Kobryniu.
Na zaproszenie Mokotowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Warszawie niektórzy członkowie «Uścisku dłoni» mają możliwość uczestniczyć w «Letnim Uniwersytecie», który odbywa się w sierpniu w Drohiczynie. Także dzięki Mokotowskiemu UTW braliśmy udział w konferencji wyjazdowej w Wilnie, Rydze i Tallinie, zwiedziliśmy Wrocław i Nowy Sącz. Mile wspominamy spotkanie z panią Wiesławą Borczyk, prezes Sądeckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku i Ogólnopolskiej Federacji Stowarzyszeń UTW.
Prowadzimy także prace na rzecz całego środowiska polskiego. W roku akademickim 2013/2014 zorganizowaliśmy spotkania opłatkowe i wielkanocne, imprezę integracyjną «Kobieta i wiosna» oraz różnego rodzaju akademie i uroczystości okolicznościowe. Braliśmy również udział w pracach porządkowych w miejscach pamięci narodowej i na polskich cmentarzach.
Od 2013 r. jesteśmy członkami «Ogólnopolskiego Porozumienia Uniwersytetów Trzeciego Wieku». Dzięki temu braliśmy udział w Ogólnopolskiej Konferencji «UTW wobec wyzwań polityki senioralnej», która 16 grudnia 2013 roku odbyła się w Sali Kolumnowej w Sejmie.
Oczywiście, jak każda placówka, mamy swoje problemy. Działalność oświatową prowadzimy w lokalach Polskiej Szkoły Społecznej im. I. Domeyki w Brześciu. Jest nam tam ciasno. Niejednokrotnie składaliśmy wnioski do fundacji polonijnych o dofinansowanie naszych struktur, lecz niestety bezskutecznie. Zależy nam na własnym lokalu oraz pokryciu choćby części kosztów jego utrzymania i wynagrodzeń dla prowadzących zajęcia. Prelegentami w naszym UTW są wykładowcy wyższych uczelni w Brześciu i pracownicy szpitali brzeskich. Obecnie prowadzą zajęcia w ramach wolontariatu.
Bardzo pozytywnym momentem w naszej działalności było nawiązanie kontaktów z UTW Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej. 8 marca 2013 r. byliśmy tam na inauguracji nowego roku akademickiego, a pod koniec czerwca 2014 r. dwanaście osób z naszego UTW pojechało na zakończenie roku akademickiego.
Od października tego roku rozpoczęliśmy współpracę z UTW w Białej Podlaskiej, który działa jako jednostka organizacyjna uczelni. Otrzymaliśmy od nich propozycję wymiany kadry naukowej oraz odbycia studiów pierwszego stopnia na kierunku Zdrowie Publiczne dla słuchaczy naszego UTW. Mamy nadzieję, że uda się nam kontynuować tę dobrze zapowiadającą się działalność i będą wspólne projekty, konferencje oraz spotkania. Planujemy również współdziałanie z Siedleckim Uniwersytetem Trzeciego Wieku i Klubem Seniora «Srebrny włos» w Terespolu. Jesteśmy placówką istniejącą dopiero kilka lat, dlatego też ważniejsze są dla nas kontakty z instytucjami i placówkami edukacyjnymi w Białorusi i Polsce.
Mam nadzieję, że praca polskiego UTW «Uścisk dłoni» w Brześciu, własnym wysiłkiem i przy możliwej pomocy z Polski, pozwoli nam aktywizować i zintegrować starsze polskie pokolenia, przywrócić wysoką pozycję społeczną seniora, jako głowy rodziny i ostoję tradycji. Niewątpliwie da to możliwość wzmocnienia więzi z krajem. Wiedza przekazana przez UTW będzie służyła kultywowaniu dobrych tradycji w rodzinach, przekażemy ją przyjaciołom, sąsiadom. To przyczyni się do budowania otwartych dobrych relacji pomiędzy Polakami z Brześcia i obwodu brzeskiego ze społecznością kraju naszego zamieszkania.
P.S. Czwarty rok pracy Polskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku «Uścisk dłoni» rozpoczął się w październiku 2014 r.
W roku akademickim 2014/2015 poszerzona została oferta dla naszych słuchaczy. W tym roku wznawiamy kursy komputerowe, powstało kółko poetycko-teatralne. Udzielamy również naszym słuchaczom konsultacji prawnych. Podstawową formą zajęć pozostają wykłady. Słuchacze mogą brać udział również w seminariach, warsztatach, kursach. W październiku 2014 r odbyła się inauguracja 2014/2015 roku akademickiego UTW «Uścisk dłoni».Wykład inauguracyjny Pani Lidii Romanowicz pt. «Geneałogia» wywołał żywe zainteresowanie i wiele pytań u słuchaczy. Słuchacze naszego UTW uczestniczyli również w X Inauguracji Uniwersytetu Trzeciego Wieku Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej. W ubiegłą niedzielę mieliśmy wykład poświęcony 100-leciu Korpusu Ochrony Pogranicza – KOP, powołanej w roku 1924 formacji specjalnej. Od początku września odbywają się próby chóru. W Konkursie Pieśni Patriotycznych w Tucznej 9 listopada 2014 r nasz chór «Uścisk Dłoni»pod kierownictwem Pani Galiny Siuziewej uzyskał nagrodę specjalną.
Teresa Puńko