„Narody, które tracą pamięć, tracą życie.”

                                                                                                                   C.K. Norwid

 

Podczas ostatniej podróży do polskich miejsc pamięci uświadomiłam sobie, jak często zastanawiam się tam nad pojęciami, wydawałoby się, dosyć pośrednio związanymi z tematem.

Chodzi mi o czas i przestrzeń.

Bo na Polesiu, czas –  na co dzień nieuchwytny i abstrakcyjny – staje się czymś zupełnie realnym. Można go poczuć, zobaczyć. Będąc w jednym punkcie, tu i teraz, jesteśmy świadkami jednocześnie kilku okresów historycznych.

Większość zabytków na Białorusi stanowi dziś ruinę – opuszczone wsie, zniszczone majątki i dwory, ledwie widoczne stare cmentarze i przydrożne krzyże.

Coraz trudniej je pokochać… Coraz bardziej trzeba.

Gdy chodzę tak wśród wysokich traw i powywracanych kamieni, przed oczami mam człowieka. Mądry, szlachetny. Dużo w swoim życiu przeżył, dużo widział.. Kiedyś był pełen sił i odwagi. A dziś jest już bardzo stary. Mało kto o nim pamięta, a przecież ma tyle do powiedzenia… Lecz brak mu tchu.

Te setki miejsc, porozrzucanych po naszej ojczystej ziemi patrzą na nas oczami tego starca…

Dziś nadeszła nasza kolej. To my powinniśmy zrobić krok w ich kierunku, otworzyć serca i wchłonąc to wszystko co mają nam do przekazania. Z wdzięcznością i szacunkiem. I pamiętać.

Zapraszam Was do wspólnego odwiedzenia kilku takich wyjątkowych miejsc:

Rakowica  – Hremiacze – Szczytniki – Raśna

Kaplica rodowa Tołłoczków. Zbudowana w 1908 roku przez ostatniego właścieciela Rakowicy – Teodora Tołłoczko
Kaplica rodowa Tołłoczków. Zbudowana w 1908 roku przez ostatniego właścieciela Rakowicy – Teodora Tołłoczko
Stanisław Tołłoczko (1868-1935) – kawaler ordenu Polonia Restituta, doktor filozofii, profesor chemii, autor wielu opracowań i podręczników z chemii organicznej, z których korzystało kilka pokoleń polskich studentów. Po zdewastowaniu kaplicy pochowany ponownie na cmentarzu
Stanisław Tołłoczko (1868-1935) – kawaler ordenu Polonia Restituta, doktor filozofii, profesor chemii, autor wielu opracowań i podręczników z chemii organicznej, z których korzystało kilka pokoleń polskich studentów. Po zdewastowaniu kaplicy pochowany ponownie na cmentarzu
Jedna z najpiękniejszych siedzib szlacheckich w okolicach Brześcia. Niewielki, lecz bardzo ładny dom w stylu neoklasycystycznym wzniesiono na malowniczym tarasie nad rzeką Pulwą
Jedna z najpiękniejszych siedzib szlacheckich w okolicach Brześcia. Niewielki, lecz bardzo ładny dom w stylu neoklasycystycznym wzniesiono na malowniczym tarasie nad rzeką Pulwą
Wieś Hremiacze, bedąc częścią dóbr wółczyńskich, należała do wielu znanych rodów - Sapiehi, Flemingi, Czartoryscy, Poniatowscy, Pusłowscy. W XIX wieku te ziemie przeszły w posiadanie książęcego rodu Puzynów
Wieś Hremiacze, bedąc częścią dóbr wółczyńskich, należała do wielu znanych rodów – Sapiehi, Flemingi, Czartoryscy, Poniatowscy, Pusłowscy. W XIX wieku te ziemie przeszły w posiadanie książęcego rodu Puzynów
Ostatnim właścicielem Hremiacze był Józef Edward Puzyna. Historyk, poeta, pisarz. Zajmował się badaniem pochodzenia rodów książęcych w Wielkim Księstwie Litewskim („WKL przed Mindogiem”). Autor wierszy lirycznych i satyrycznych, poematów, hymnów
Ostatnim właścicielem Hremiacze był Józef Edward Puzyna. Historyk, poeta, pisarz. Zajmował się badaniem pochodzenia rodów książęcych w Wielkim Księstwie Litewskim („WKL przed Mindogiem”). Autor wierszy lirycznych i satyrycznych, poematów, hymnów
Zachowany został oryginalny układ wnętrz. A uczestnicy wyprawy odważyli się nawet wejść drewnianymi schodami wiodącymi na mansardę
Zachowany został oryginalny układ wnętrz. A uczestnicy wyprawy odważyli się nawet wejść drewnianymi schodami wiodącymi na mansardę
Z góry rozpościera się widok na resztki parku krajobrazowego. Zachowały się pojedyńcze okazy jesionów, dębów, świerków błękitnych, drzew morwowych i akacjowych
Z góry rozpościera się widok na resztki parku krajobrazowego. Zachowały się pojedyńcze okazy jesionów, dębów, świerków błękitnych, drzew morwowych i akacjowych
A przed frontonem dworu – dwa stuletnie modrzewie
A przed frontonem dworu – dwa stuletnie modrzewie
Stary polski cmentarz we wsi Szczytniki Małe. Grób powstańca styczniowego Antoniego Kaliczka
Stary polski cmentarz we wsi Szczytniki Małe. Grób powstańca styczniowego Antoniego Kaliczka
Klasycystyczny zbór kalwiński we wsi Raśna. Ufondowany przez ostatnich właścicieli majątku hrabiów Grabowskich
Klasycystyczny zbór kalwiński we wsi Raśna. Ufondowany przez ostatnich właścicieli majątku hrabiów Grabowskich
Obecnie w świątyni mieści się magazyn miejscowego kołhozu. A kiedyś spoczywali tu przedstawiciele rodu Grabowkich - cztery sarkofagi oraz sześć krypt. (do dziś zachowały się tylko trzy krypty)
Obecnie w świątyni mieści się magazyn miejscowego kołhozu. A kiedyś spoczywali tu przedstawiciele rodu Grabowkich – cztery sarkofagi oraz sześć krypt. (do dziś zachowały się tylko trzy krypty).

 

Anna Godunowa

Udostępnij na: