Adamkowo, Brzozówka, Wólka Podmiejska, Dąbrówka, Kowalowo, Kotelnia Podmiejska, Katenborg, Puhaczewo, Rzeczyca, Tryszyn, Szpanowicze – nie jest to pełny wykaz miejscowości, które obecnie znajdują się w granicach Brześcia. Nazwy wszystkich tych miejscowości zachowały się do tej pory i o nich ciągle słyszymy, systematycznie wspomina się o nich także w różnych artykułach prasowych i na stronach internetowych.
O tym, że w XIX wieku na miejscu zlikwidowanego starego miasta Brześcia Litewskiego zbudowano twierdzę, a nowy Brześć wybudowano 1,5 wiorsty na wschód – też wiele już napisano i powiedziano. Obecne granice Brześcia kilkanaście razy przekraczają rozmiary założonego w XIX wieku miasta.
Chcę się jednak przypomnieć jeszcze o jednej wiosce, która nazywała się Topolowo. Ta wioseczka okazała się w samym centrum nowego miasta Brześć Litewski, które budowano na przedmieściu Kobryńskim. Właśnie ta wioska jako pierwsza znalazła się w obrębie granic miasta.
Wspomnienie o miejscowości nazywanej Topolowo napotykamy w książce «О ЦЕРКВЯХ Брестской Капитулы в начале 2-й половины XVIII века» (S.Pajewski) podczas opisu cerkwi w Brześciu na ul. Wójtowej: «Приходъ Cвято-Троицкой церкви составляли: Войтовая улица, Завринче, за великимъ мостомъ до мостка малаго жидовскаго, деревни – Ложки, Тришинъ (епископскiй фольварокъ), Шпановичи и Тополевъ».
Zwróćmy uwagę na fragment planu z 1823 roku „План Города Бреста Литовского и Местечка Тересполя с их окрестностями” („Plan Miasta Brześcia Litewskiego i miasteczka Terespol oraz ich okolic” – red.). Jest to udokumentowane świadectwo istnienia miejscowości o nazwie Topolowo (zaznaczonej na mapie – red.).
A przecież centrum nowo wybudowanego Brześcia Litewskiego praktycznie pokrywa się z miejscem, w którym położona była wioska Topolowo. Być może dlatego właśnie ulicy w nowym mieście nadano taką samą nazwę?
Ulica Topolowa nie była długa, z jednej strony wychodziła na plac Dumski, z drugiej na ulicę Szosową.
W Brześciu nad Bugiem nazwę ulicy Topolowej zmieniono na cześć żydowskiego pisarza Icchaka Pereca. W 1939 roku natomiast ulicę nazwano 17 Września. Podczas okupacji niemieckiej (1941-1944) przywrócono starą nazwę – Topolowa, jednak od 1944 roku i do dnia dzisiejszego jest to ponownie ulica 17 Września.
Iwan Czajczyc
Powiązane artykuły:
