Motol to duża wieś poleska położona nad rzeką Jasiołdą. Pierwsza wzmianka datowana jest na rok 1422, lecz teren ten zamieszkiwany był przez starożytne plemiona jeszcze przed naszą erą. W okresie średniowiecza Motol należał do królowej Bony Sforzy.
«Spodobała się jej malownicza miejscowość nad rzeką Jasiołdą oraz ludność — wysokiego wzrostu, o jasnych włosach rzemieślnicy i handlarze, w samodziałowych ubraniach z lnu bogato zdobionych haftem, w skórzanych butach. Królowa Bona zaprosiła do Motola włoskich rzemieślników oraz melioratorów, by zagospodarować nadmiernie uwilgotnione grunty. (…) Wdzięczni mieszkańcy nazwali plac w Motolu na cześć królowej Bony, nazywał się tak do 1939 roku, gdy te obszary trafiły w skład ZSRR.»
W świecie Motol znany jest również dlatego, że urodził się tu pierwszy prezydent Izraela – Chaim Weizman. Tak wspomina swoje rodzinne strony:
„(…) mieliśmy własny dom, parterowy, z siedmioma pokojami i kuchnią, parę akrów ziemi, kurczęta, dwie krowy, ogród warzywny, kilka drzew owocowych, Mieliśmy więc mleko i czasem masło, mieliśmy owoce i warzywa w sezonie, mieliśmy dość chleba, który mama sama piekła, mieliśmy ryby i mieliśmy mięso raz w tygodniu – na szabat. I było zawsze dużo świeżego powietrza”.
Od wieków Motol był znany jako miasteczko rzemieślników. Słynęli oni z wyrobów haftowanych kożuchów, samodziałowych butów, ręcznie malowanych skrzyń oraz wyrobów mięsnych. Osiem razy do roku odbywały się tu wielkie targi, na które zjeżdżali się kupcy z całego kraju.
Współcześni mieszkańcy Motola bardzo szanują dawne tradycje – nic więc dziwnego, że to właśnie tu założono jedno z najciekawszych muzeów na Polesiu – Muzeum Twórczości Ludowej.
Ekspozycja muzeum poświęcona jest kulturze materialnej oraz duchowej Polesia. Wystawę podzielono na kilka bloków tematycznych, a zbiory muzealne liczą ponad 27 000 egzemplarzy. Do nich należą m.in. artefakty archeologiczne, lokalna ceramika, wyroby tkackie i haftowane, malarstwo, przedmioty obrzędowe i atrybuty świąteczne. To wszystko – w gustownie dopasowanej oprawie i stylizacji – daje nam możliwość poczuć, jak wyglądało życie zwykłych ludzi w typowym miasteczku na Zachodnim Polesiu.
Prawdziwą „perłą” muzeum jest zbiór unikatowych fotografii (ponad 4 tysiące negatywów), zrobionych przez pierwszego miejscowego fotografa Aleksego Miniuka. Obejmują okres od dwudziestolecia międzywojennego do lat 70-tych. Ciekawostką jest fakt, że Pan Aleksy robił swoje zdjęcia aparatem, który kiedyś zebrał własnoręcznie. Dzięki tym fotografiom poznajemy historię kilku pokoleń motolskich Poleszuków.
Goście muzeum mogą wziąć udział w tradycyjnych obrzędach ludowych, zaśpiewać i zatańczyć wspólnie z folklorystyczno-etnograficznym teatrem „Sąsiedzi motolskie”. Muzeum proponuje również specjalne programy dla najmłodszych gości, gdzie można dowiedzieć się o historii wsi oraz o poleskich tradycjach i folklorze.
Będąc w Motolu warto odwiedzić niedawno otwarte Muzeum Chleba. Szczególne miejsce zajmuje w nim ekspozycja ukazująca proces wypiekania chlebów obrzędowych. Tradycja przyrządzania weselnego karawaju „Haspadar” jest przekazywana z pokolenia na pokolenie i wkrótce może się znaleźć na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Co roku w sierpniu odbywa się tu jedyny w swoim rodzaju międzynarodowy festyn smacznego jedzenia „Przysmaki Motolskie” – kolejny powód by odwiedzić to wyjątkowe miejsce położone w malowniczym zakątku naszego Polesia.
Kontakt do muzeum: tel. +375 1652 5-87-53; e-mail: [email protected]
Anna Godunowa, Brześć