Bolesław Wysłouch był budowniczym ruchu ludowego w niepodległej Polsce, aktywnym uczestnikiem wszystkich przeobrażeń i zmian, człowiekiem, darzonym szacunkiem z powodu zasług dla politycznej aktywizacji polskiej wsi.
Bolesław Wysłouch przyszedł na świat w 1885 r. w Perkowiczach na Polesiu, w rodzinnych gnieździe Wysłouchów. Potomek Zenona Kazimierza imieniem Antoni działał na rzecz emancypacji i edukacji dostępnej członkom niższych warstw społecznych. Bolesław Wysłouch, bratanek Antoniego, kroczył tą samą ścieżką
Ukończył studia w Instytucie Technologicznym w Petersburgu w 1879 r. jako inżynier-chemik. W okresie studiów włączał się w nielegalną działalność publiczną. Należał do studenckich kółek patriotycznych i samokształceniowych, był członkiem założonego przez Bolesława Limanowskiego Socjalistycznego Stowarzyszenia „Lud Polski”. Za tę działalność został aresztowany i uwięziony na 3 lata w Cytadeli Warszawskiej i Twierdzy Modlin. Po zwolnieniu wyjechał do Lwowa i tam poświęcił się pracy politycznej, edukacyjnej oraz edytorskiej. Wydawał i redagował „Przegląd Społeczny”, „Kurier Lwowski”, „Przyjaciel Ludu”.
Już w 1886 r. opracował program działania partii chłopskiej – i był to pierwszy krok do jakże intensywnego działania na rzecz aktywizowania politycznego wsi. Zaczynał w 1894 r. od powołania Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, rok później tworzył Stronnictwo Ludowe w Galicji (w 1903 zmieniło nazwę na Polskie Stronnictwo Ludowe); w SL był członkiem Rady Naczelnej. W 1911 wystąpił z partii i wraz z grupą dzielących jego poglądy (uważał, iż polityka PSL nacechowana jest nadmierną kompromisowością wobec władz austriackich) działaczy, tworzących tzw. frondę lwowską, założył Polskie Stronnictwo Ludowe – Zjednoczenie Niezawisłych Ludowców i stanął na jego czele. Kiedy z kolei część członków PSL-ZNL wespół ze środowiskami, skupionymi wokół tygodnika „Piast”, postanowiła powołać nowy byt polityczny – porzucił dotychczasową partię i przyczynił się do powstania PSL-Piast. Temu ugrupowaniu pozostał wierny do 1923 r. – w którym wstąpił do PSL-Wyzwolenie. W 1925 został członkiem prorządowego Klubu Pracy, założonego przez byłych działaczy PSL-Wyzwolenie na znak protestu wobec uchwały kongresu tej partii, domagającej się wywłaszczenia wielkich posiadaczy ziemskich bez odszkodowania.
We Lwowie ożenił się z Marią Bouffał (1858-1905.) W działalności publicznej przez wiele lat towarzyszyła mu żona, autorka popularnych książek o charakterze patriotyczno-historycznym, redaktorka „Przyjaciela Ludu” oraz przeznaczonej dla kobiet „Zorzy Ojczystej”, translatorka z literatury czeskiej, rosyjskiej, serbskiej i słoweńskiej. Była inicjatorką Towarzystwa Oszczędnościowego Kobiet, wspierającego poszkodowanych przez powodzie, a także współzałożycielką Stowarzyszenia Nauczycielek. Brała udział w historycznym Wielkim Wiecu Włościańskim, zwołanym 27 sierpnia 1894 r., w konsekwencji którego powstało Stronnictwo Ludowe. 5 lat później organizowała w Zakopanem Zjazd Kobiet. Utworzywszy Fundusz im. Kasyldy Kulikowskiej wydawała broszury edukacyjne dla kobiet wiejskich, a od 1899 także przeznaczone dla nich czasopismo „Przodownica” Po jej śmierci Bolesław Wysłouch ożenił się z Bronisławą z Szabatowskich (1896-1947), która przeszła do historii jako społecznica, w latach II RP zajmująca się opieką nad dziećmi i więźniami, a w latach II wojny konspiratorka ZWZ-AK, więźniarka polityczna NKWD (z wyrokiem śmierci), po amnestii stalinowskiej i wstąpieniu do Armii Polskiej w ZSRR komendantka Pomocniczej Służby Kobiet w stopniu pułkownika, odznaczona Orderem Virtuti Militari
W okresie 1923-1925 był członkiem PSL „Wyswolenie”, w 1926 –członkiem Klubu Pracy. W okresie 1922-1927 był senatorem. W 1928 r. wycofał się z życia publicznego. Zmarł w 1937 r. we Lwowie, po śmierci spoczął na cmentarzu Łyczakowskim.
Opr.red.
Źródło https://historia.interia.pl/
Powiązane artykuły:
