Od  kilku lat Narodowe Muzeum Historyczne w Mińsku  organizuje wystawy z  prywatnych kolekcji fotograficznych, odkrywając współczesnym odbiorcom dziedzictwo kulturowe wybitnych mistrzów fotografiki początku XX wieku Isaka Serbowa, Jana Bułhaka, Józefa Szymańczyka, Zofii Chomętowskiej, Łuizy Boyd.

1 lutego w Narodowym Muzeum Muzeum Historycznym odbyło się otwarcie nowej wystawy pt. Poleski Album z prywatnego archiwum pińskiego krajoznawcy i historyka Aleksandra Noworaja. W ubiegłym roku Aleksandr Noworaj prezentował w Pińsku, Worocewiczach i Janowie Poleskim pionierskie wystawy nieznanego dotąd pińskiego fotografa dwudziestolecia międzywojennego Mikołaja Stasiuka „Polesie i Poleszucy”, „Pińsk i okolice”, a obecnie – dziedzictwo fotograficzne księcia Borysa Oboleńskiego, uczestnika pierwszej wojny światowej, kapitana Preobrażeńskiego pułku ( 04.12.1892-16.11.1948).

Archiwum księcia Borysa Oboleńskiego liczy ponad 500 fotoodbitków. Dzięki otwartości i zaangażowaniu Aleksandra Noworaja,  mamy możliwość zapoznać się z bogatym zasobem kolekcji fotografii historycznych, które odkrywają dla nas tajemnicze Polesie i życie jego mieszkańców. Na wystawie są prezentowane  zdjęcia z lat 1924-1939.  To są malownicze poleskie krajobrazy Pińska i okolic, wsi Łopacin, jest tam i rzeka Styr podczas wiosennych roztopów, cerkiewki  okolicznych wsi Dobrosławka, Kołby, Radczyck, słynne miasteczko Horodne w Swięto Trójcy, sylwetki zwykłych mieszkańców wsi podczas codziennej pracy oraz  życie zamożnej polskiej arystokracji, która częśto odwiedzała gościnny dom Oboleńskich w Starym Dworze. Na pięciu fotografiach widzimy także słynną Zofię Chomętowską. O hitorii tych odbitków i same odbitki można obejrzeć na wystawie. Wystawa będzie otwarta od 1 lutego do 24 marca.

Droga do Pińska podczas wiosennych rozlewisk na Prypeci. 1936 r. Fot. B. Oboleński
Wiosna na rz. Styr. 1936 r. Fot. B. Oboleński
Flisacy na rz. Styr. Okolice wsi Łopacin. Lata 30. XX w. Fot. B. Oboleński
Poleszucy. Wieś Łopacin. Lata 30. XX w. Fot. B. Oboleński
Obchody Św. Trójcy we wsi Horodno. Lata 30. XX w. Fot. B. Oboleński

Po polowaniu na kaczki na rz. Styr. 1935 r. Fot. B. Oboleński
Cyganie. Okolice wsi Łopacin. Lata 30. XX w. Fot. B. Oboleński
Na ganku przed domem Chomentowskich. Wieś Dobrosławka. 1936 r. (w górnym rzędzie druga od lewej Zofia Chomentowska). Fot. B. Oboleński
Książę Borys Oboleński. Pińsk. 1937 r.

Kiążę Borys Oboleński pochodził z rodziny naczelnika gostynińskiego ujezdu Warszawkiej gubernii Fiodora Mikołajewicza Oboleńskiego, bohatera  wojny rosyjsko-tureckiej 1877-1878 r. i Elizawiety Ciepłowej. Księże Borys Oboleński po rewolucji 1917 roku emigrował do Polski. Jego dwaj bracia, którzy zostali w Moskwie, zostali rozstrzelani przez bolszewików. Wraz  z żoną Marią Danilewską  i córką Tatianą mieszkał w majątku Stary Dwór  niedalego wsi Łopacin, co na południu od Pińska. Dom Oboleńskich w Starym Dworze był otwarty i gościnny, odwiedziali go rodziny pińskiej i poleskiej arystokracji, o czym swiadczą liczne fotografie księcia Borysa. Nic nie wiemy niestety o życiu  Oboleńskich po 1939 roku, nie wiemy także, dlaczego odeszli  przedwcześnie w 1948 roku. Grób księcia Borysa Oboleńskiego i jego żony Marii znajduje się w Pińsku na cmentarzu przy ulicy Spokojnej, jest pod opieką pińśkich miłośników historii I wojny światowej. Natomiast o ojcu księcia Borysa zachowało się ciekawe i wymowne świadectwo z Gostynina ( M.Chudyński, Wieś  południowo-zachodniego Mazowsza 1984-1907, Warszawa, 1983 s.257-258): „Według zebranych  przez T.Trojanowskiego informacji, w Gostyninie doszło do wiecu protestacyjnego. Analiza żądań uczestników wiecu wskazuje na to, że odbył się on jesienią 1905 roku, po ogłoszeniu manifestu z 30 października. Organizatorem wiecu miał być Tadeusz Kaszubski, student z Krakowa, mieszkaniec Gostynina. Ze względów konspiracyjnych jako miejsce zbiórki wyznaczono teren cmentarza. Wystawiono sztafety, które ma umówiony znak donosiły o niebezpieczeństwie. Mimo przestrzegania daleko idącej ostrożności ktoś zdołał  powiadomić władze, które wezwały na pomoc dragonów. Wiec zdołano zwołać, wznoszono na nim okrzyki domagające się języka polskiego w szkołach, amnestii dla więziów  politycznych, autonomii dla Królewstwa Polskiego. Wezwani dragoni zdołali aresztować kilkunastu jego uczestników. Złapanych przeprowadzono przed magistrat, gdzie mieli oczekiwać na wydanie wyroku. Przybył wówczas wezwany książę Oboleński, który na prośbę rodzin aresztowanych wytłumaczył dragonom, że wiec nie miał większego znaczenia, kazał go zbagatelizowaći i darować wolność schwytanym. Po tej decyzji aresztowani mieli krzyknąć: „Niech żyje książę Oboleński!”

Aleksander Noworaj z gościem podczas wystawy

Będziemy wdzięczni naszym Drogim Czytelnikon za każdą infomację  o życiu  rodziny Oboleńskich. I zapraszamy do odwiedzania wystawy „Poleski Album” do Narodowego Muzeum Historycznego w Mińsku. Od czerwca  br. wystawę z  archiwum pińskiego historyka i krajoznawcy Aleksandra Noworaja można będzie obejrzeć także w Pińskim Muzeum Krajoznawczym.

Red.

Udostępnij na: