Dziś w rubryce „Historia jednej fotografii” prezentujemy zdjęcie przekazane przez p. Konstantego Litwina z Baranowicz. Na zdjęciu są słuchacze szkoły podoficerskiej rocznika 1936/1937 z 20. pułku artylerii lekkiej wraz ze swymi oficerami.
Jednostka ta powstała w polskich siłach zbrojnych podzcas wojny polsko-bolszewickiej, gdy w 1920 r. z 1. pułku artylerii polowej wydzielono baterię zapasową. Baterię tę skierowano najpierw do Wołkowyska, a potem, ze względu na pogarszającą się sytuację na froncie – do Sochaczewa. Tam bateria została przezbrojona na sprzęt francuski. 1 listopada 1920 r. jednostka otrzymała nazwę „20. pułk artylerii polowej”, a w 1932 r. została przemianowana na „20. pułk artylerii lekkiej”.
W okresie międzywojennym pułk miał 4 dywizjony. II i III dywizjony haubic wraz z dowódcą pułku i jego pierwszym zastępcą rozkwaterowano w starych koszarach porosyjskich w wojskowym miasteczku Słobódka. Słobódkę nazywano od tej pory „prużańskim garnizonem”, znajdowała się bowiem w odległości kilku kilometrów od Prużany. W 1930 r., gdy wzniesiono w Słobódce pomnik Romualdowi Trauguttowi, koszary 20. pułku otrzymały nazwę „Im. R. Traugutta”.
Stan budynków, w których rozlkowano artylerzystów, po latach wojen okazał się bardzo ubogim. Nie były to zwykłe koszary, lecz stare drewniane baraki z „wygodami na zewnątrz”, w których prócz ścian nie było nic. Kilka lat upłynęło by doprowadzić swoje koszary do normalnego stanu. Wkrótce teren koszar ogrodzono płotem, urządzono kwietniki i posadzono drzewa, założono ogrody warzywne i posianona okolicznych polach owies dla koni.
Na początku lat 30. odremontowane koszary w Słobódce, mimo że nie posiadały zbytnich wygód, już opowiadały jednak podstawowym wymogom sanitarno-higienicznym. Na terenie koszar funkcjonowało kasyno i spółdzielnia wojskowa, biblioteka i boisko sportowe. Dla przeprowadzania ćwiczeń wojskowych urządzono specjalną strzelnicę artyleryjską.
I i IV dywizjony 20. pułku artylerii lekkiej wraz z drugim zastępcą dowódcy rozkwaterowano w Baranowiczach w nieistniejących już koszarach im. R. Traugutta. Niestety o tych koszarach prawie nic nie wiadomo. Prawdopodobnie, że były to także stare drewniane budynki, które artylerzyści musieli wyremontować.
Artylerzyści z 20. pal wielokrotnie brali udział w różnych ćwiczeniach i konkursach, często zdobywając nagrody. Na przykład, podczas wyścigów konnych podoficerów artylerii w czerwcu 1937 r., które odbyły się w Brześciu nad Bugiem, pierwsze miejsce w wyścigach z przeszkodami oraz drugie miejsce w kategorii władania białą bronią zajął sierżant z 20. pułku Andrzej Małycha.
W okresie międzywojennym dowódcami pułku byli: płk Władysław Maluszycki, ppłk Mieczysław Maciejowski, płk Władysław Drozdowski, ppłk Józef Słanacz, ppłk Edmund Zimmer. Ostatnim dowódcą 20. pal był płk Kazimierz Weryński.
W kampanii wrześniowej 1939 roku pułk walczył przeciwko hitlerowcom w składzie macierzystej 20. Dywizji Piechoty. Od 1 do 3 września wspierał piechotę w bitwie pod Mławą, lecz został rozbity w odwrocie 4 września. Jednostkę znów odtworzono w rejonie Modlina i Jabłonnej – z ocalałych 17 dział odtworzono pięć baterii. 14 września artylerzyści wycofali się na Pragę i wzięli udział w obronie stolicy.
Zapraszamy czytelników podzielić się informacją o historii 20. pułku artylerii lekkiej, a również o wojskowych na przedstawionej fotografii (ciekawie, że jeden z oficerów wziął ze sobą do fotografowania ulubionego psa). Nie wiadomo także, skąd pochodzi zdjęcie – z Baranowicz czy ze Słobódki koło Prużany.
Dymitr Zagacki, Baranowicze
Powiązane artykuły:
