Wynalazca, który odegrał kluczową rolę w historii telewizji, autor i konstruktor wielu urządzeń w dziedzinie technologii telewizyjnej. Za zasługi w tej dziedzinie został uhonorowany tytułem szlacheckim – w 1962 roku królowa brytyjska nadała mu tytuł sir.
Isaak Juliewicz (Judkowicz) Schoenberg (1880–1963) urodził się 29 lutego 1880 roku w Pińsku. Uczył się w miejscowym realnym gimnazjum. Po ukończeniu studiów na Politechnice Kijowskiej w 1904 roku przeniósł się do Petersburga, gdzie przez dziesięć lat pracował jako główny inżynier w Rosyjskim Towarzystwie Bezprzewodowego Telegrafu i Telefonu. Zajmował się tam budową i wyposażeniem pierwszych stacji radiowych w Rosji.
Towarzystwo to utrzymywało od dawna kontakty z angielską firmą „Marconi”. W 1911 roku Schoenberg po raz pierwszy wyjechał do Londynu w sprawach firmy. Tam, w stolicy Wielkiej Brytanii, dostrzegł potencjał kariery naukowej i wynalazczej. W 1914 roku wraz z rodziną przeprowadził się na stałe do Wielkiej Brytanii, planując zająć się matematyką.
W wieku 34 lat rozpoczął studia w Królewskim Kolegium Naukowym. Jednak z powodu wybuchu I wojny światowej jego sytuacja finansowa się pogorszyła i musiał przerwać naukę. Początkowo kierował działem patentowym w firmie „Marconi Wireless and Telegraph Company”, lecz wkrótce otrzymał propozycję objęcia kierownictwa działu patentowego w nowo utworzonej firmie „Electric and Musical Industries” (EMI). Początkowo firma produkowała sprzęt do nagrywania dźwięku, ale z czasem rozpoczęła prace nad pierwszymi systemami telewizyjnymi.
Na początku lat 30. XX wieku Schoenberg dokonał szeregu przełomowych wynalazków w dziedzinie techniki telewizyjnej. Opracował nadajnikową lampę elektronową – tzw. emitron, a także metodę kompensacji sygnałów zakłócających w lampach nadawczych. W 1936 roku zaprojektował i wdrożył pierwszą na świecie elektroniczną, wieloliniową (405 linii) system telewizji, która funkcjonowała w Wielkiej Brytanii aż do połowy lat 80. XX wieku.
Wraz ze swoim zespołem opracował nową lampę nadawczą – superemitron, dziesięciokrotnie bardziej czułą niż jej poprzedniczka. Dzięki niej możliwa stała się pierwsza w Wielkiej Brytanii transmisja telewizyjna spoza studia. 2 listopada 1936 roku BBC rozpoczęło pierwszy na świecie regularny serwis telewizji wysokiej rozdzielczości z Alexandra Palace w północnym Londynie.
Nowy system telewizyjny Schoenberga był ogromnym osiągnięciem technologicznym swoich czasów. Wynalazca został doceniony nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale również w Stanach Zjednoczonych, Francji, Włoszech i innych krajach. W 1954 roku otrzymał prestiżowy Medal Faradaya za zasługi w dziedzinie telekomunikacji i łączności. W 1955 roku został mianowany dyrektorem EMI. W 1962 roku królowa Elżbieta II nadała mu tytuł szlachecki – sir Isaak Schoenberg.
Był człowiekiem niezwykle skromnym i nieśmiałym, stroniącym od rozgłosu wokół swojej pracy. Mimo to odegrał znaczącą rolę podczas obchodów 25-lecia BBC w 1961 roku. Cechował się osobistym urokiem, dzięki któremu zdobył szacunek i sympatię w środowisku naukowym i towarzyskim.
W 1922 roku Schoenberg uzyskał obywatelstwo brytyjskie. Przez prawie 60 lat był mężem Ester Schoenberg, z którą miał trzech synów i dwie córki. Zmarł 25 lipca 1963 roku. Spośród jego dzieci szczególnie zasłynął najmłodszy syn David, który został znanym fizykiem eksperymentalnym i profesorem Laboratorium Cavendisha – David Schoenberg.
Źródła:
Burns, R. W. British Television: The Formative Years. London, 1986.
Martland, P. Since Records Began: EMI, the First 100 Years. Batsford, 1997.
McGee, J. D. The Life and Work of Sir Isaac Shoenberg, 1880–1963. Journal of the Royal Television Society, 1971, Vol. 13, No. 9.
„Sir z Pińska” // Журнал Еврейский, 29.02.2008.
Powiązane artykuły:
