W maju 2025 roku w oficynie „Biełaruskaja Navuka” ukazała się unikatowa publikacja naukowa pod tytułem: „Szereszewo i kraj pruszański: dziedzictwo etnograficzne, folklorystyczne, architektoniczne i artystyczne. Badania i materiały”. Publikacja została przygotowana przez Centrum Badań Kultury Białoruskiej, Języka i Literatury Narodowej Akademii Nauk Białorusi.
Jak piszą autorzy w przedmowie, inspiracją do powstania tomu stała się potrzeba zebrania i udostępnienia różnorodnych materiałów naukowych dotyczących Szereszewa i ziemi pruszańskiej – zarówno w wymiarze lokalnym, jak i narodowym. Mimo że samo Szereszewo nie należy do najbardziej znanych miasteczek Białorusi, jego historia – od starostwa w XVIII wieku, przez ruiny dawnych kościołów, po zachowaną drewnianą zabudowę – stanowi fascynujące źródło wiedzy o regionie.
Szereszewo, położone w cieniu Puszczy Białowieskiej, było kiedyś centrum handlu, religii i rzemiosła, a dziś przyciąga badaczy i pasjonatów dziedzictwa. Autorzy podkreślają znaczenie zachowanej architektury, starych planów urbanistycznych, kościołów, cmentarzy, a także żywej tradycji lokalnej pamięci.
Tom został podzielony na tematyczne działy i zawiera ponad 20 artykułów, przygotowanych przez historyków, etnografów, folklorystów i badaczy sztuki z Mińska, Brześcia i Grodna. Część tekstów bazuje na pracach terenowych i niepublikowanych wcześniej źródłach wizualnych z archiwum Instytutu Etnografii i Folkloru im. K. Krapiwy.
Niektóre z najciekawszych tytułów rozdziałów to:
„Szereszewskie starostwo w 1798 roku” (W. M. Papko)
„Ruch narodowy w powiecie pruszańskim w okresie międzywojennym” (A. S. Horń)
„Ikona św. Barbary z Pieszewszczyzny” (O. D. Bazhenova)
„Szaraszowsko-pruszański region w fotografiach ekspedycji IEF z lat 60.–80. XX w.” (S. U. Gruntou, M. P. Melnikaj)
„Nazwiska mieszkańców Szereszewa i okolicznych wsi jako fragment dziedzictwa narodowego” (I. L. Kapylou)
Dziedzictwo – nie tylko tekstowe
Szczególną wartość ma część ikonograficzna – książka zawiera liczne archiwalne fotografie, szkice oraz dokumenty, część z nich publikowana po raz pierwszy. Dzięki temu tom staje się nie tylko kompendium wiedzy naukowej, ale też atrakcyjną wizualnie opowieścią o krajobrazie kulturowym południowo-zachodniej Białorusi.
Publikacja adresowana jest do historyków, etnografów, kulturoznawców, nauczycieli, studentów, regionalistów, a także do wszystkich zainteresowanych historią Polesia, dziedzictwem pogranicza oraz dziejami społeczności lokalnych. Z pewnością będzie też wartościowa dla czytelników z Polski, śledzących losy dawnych Kresów.
Opr. red.
Powiązane artykuły:
